အႏၲရာယ္ ရပ္ဝန္း (အပိုင္း ၁ - ၅)

Marburg,Germany (from http://johnsigrid.blogspot.sg)

အႏၲရာယ္ ရပ္ဝန္း (အပိုင္း ၁ - ၅)

 (RICHARD PRESTON ၏ “THE HOT ZONE” ကို ျပန္ဆိုသည္။)

 ေရာဂါရွာေဖြျခင္း

     ေဒါက္တာ ဆီဗာစတင္ သည္ ႏိုင္ရိုဘီတြင္ ေနထိုင္ေသာ္လည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဝါရွင္တန္ ဒီစီ အနီးတြင္ သူပိုင္ အိမ္တစ္လံုးရိွသည္။ မၾကာေသးေသာ ေႏြရာသီ ေန႔တစ္ေန႔ က စာေရးသူ စီးပြားေရးကိစၥ တစ္ခုျဖင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိစဥ္ ေဒါက္တာ ဆီဗာစတင္ ကို သူ႔အိမ္အနား ရွိ ေရွာ့ပင္းေမာ တစ္ခုတြင္းမွေကာ္ဖီဆိုင္ တစ္ဆိုင္တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ စားပြဲငယ္ တစ္ခုတြင္ ထိုင္ၾကသည္။သူက စာေရးသူအား မိုနက္ႏွင့္ ေဒါက္တာ မူဆိုတို႔ ႏွစ္ဦး၏ ေက့စ္ ကို ေျပာျပသည္။ ေဒါက္တာဆီဗာစတင္ မွာ အသက္၄၀ ေက်ာ္ အရပ္ပ်ပ္ပ်ပ္ ပိန္ပိန္၊ မုတ္ဆိတ္ေမြးႏွင့္ ျဖစ္ၿပီး  မ်က္မွန္ တပ္ထားသည္။ စူးရွေတာက္ပေသာ မ်က္လံုး ရိွသည္။သူသည္ အေမရိကန္ တစ္ဦးျဖစ္ေသာ္လည္း စကာေျပာရာတြင္ ဆာဝါဟီလီ ေလသံဝဲသည္။ စာေရးသူႏွင့္ေတြ႔ဆံုခဲ့သည့္ ထိုေန႔က သူသည္ ဒီနမ္း ဂ်က္ကက္ႏွင့္ အျပာေရာင္ ဂ်င္းေဘာင္းဘီကို ၀တ္ထားသည္။သူ႔ အသားမွာ ေနေလာင္ထား၍ ေၾကးနီေရာင္ ေပါက္ေနသည္။ က်န္းမာျပီး အပူအပင္ ကင္းသည့္ ဟန္ရွိသည္။သူ႔မွာ ကိုယ္ပိုင္ေလယာဥ္ တစ္စီးရွိျပီး သူကိုယ္တိုင္ေမာင္းသည္။ အေရွ႕အာဖရိကတြင္ အၾကီးဆံုးေသာကိုယ္ပိုင္ေဆးခန္း ရွိျပီး ထိုေဆးခန္းေၾကာင့္ပင္ ႏိုင္ရိုဘီ တြင္ ထင္ေပၚသူ တစ္ဦး ျဖစ္သည္။သူသည္ ကင္ညာသမၼတ ၏ သမားေတာ္လည္း ျဖစ္ျပီး သမၼတ၏ ျပည္ပခရီးစဥ္မ်ားတြင္ အတူလိုက္ပါရသည္။အေရွ႕အာဖရိကရွိ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား အေရးပါသည့္ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ားကိုလည္း သူ ကုသ ေပးရသည္။အက်င့္ပ်က္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ သရုပ္ေဆာင္မင္းသား မင္းသမီးမ်ား၊  မူးမ်ိဳးမတ္ႏြယ္မ်ားကိုလည္း သူကုသေပးရသည္။ ေဒါက္တာမူဆိုကို သူကုသေပးခဲ့ ရျခင္းေၾကာင့္လည္း ဤေရာဂါ သမိုင္းတြင္ သူ၏ နာမည္မွာ လူသိမ်ားလာခဲ့သည္။ ေဒါက္တာ မူဆို ကို သူကုသရာတြင္ အေျခခံ ကုထံုးမ်ွသာ သူလုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္းအာဟာရ ျဖည့္ေပးျခင္း အဖ်ားခ်ေပးျခင္း ေ၀ဒနာခံစားမွု သက္သာေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းသာျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ ေၾကာင္း စာေရးသူအား ေျပာျပခဲ့သည္။

     ညတစ္ည ၏ နာရီျပန္ ၂ခ်က္တီး အခ်ိန္ခန္႔တြင္ ႏိုင္ရိုဘီ ရွိ ေဒါက္တာ ဆီဗာစတင္၏ အိမ္၌ တယ္လီဖုန္း ျမည္သံ ထြက္ေပၚ လာသည္။ ေတာင္အာဖရိကရွိ အမ်ိဳးသားဗိုင္းရတ္ပိုးမႊားေဗဒဌာန သို႔ ပို႔ခဲ့ေသာ  ေဒါက္တာ မူဆို ၏ ေသြးထဲတြင္ ထူးျခားမႈ တစ္ခု ေတြ႔ရေၾကာင္းကင္ညာ အေျခစိုက္ အေမရိကန္သုေတသီ တစ္ဦး က သတင္းပို႔ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူ႔ေသြးထဲမွာ မားဗတ္(Marburg ) ဗိုင္းရတ္ပိုး ေတြ႔ေၾကာင္း

အလြန္ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာျဖစ္ျပီး မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ အေၾကာင္းကိုလည္း မ်ားမ်ားစားစား မသိရေသးဟု ေျပာျပသည္။

     ေဒါက္တာ ဆီဗာစတင္ သည္လည္း မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ ကိုမၾကားဖူး ပါ။ ဖုန္းေျပာျပီးေနာက္ သူ ျပန္အိပ္ မရေတာ့။ မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ ဆိုတာ ဘာလဲဘယ္လိုလဲ စဥ္းစားေနမိသည္။ သူ၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေဒါက္တာ မူဆို ခံစားေနရ ပံုကို ျမင္ေယာင္ေနမိသည္။ ဘယ္လို ေၾကာက္မက္ဖြယ္ သက္ရွိ ဇီ၀မ်ိဳးလဲ။  ေဒါက္တာ မူဆိုကို ဆံုးရွဳံး ရေတာ့မွာလား။ “က်ြန္ေတာ္တို႔မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ အေၾကာင္း မ်ားမ်ားစားစား မသိရေသး ပါ” ဆိုသည့္ အသံကို ထပ္တလဲလဲ ၾကားေယာင္ ေနသည္။ဘယ္လိုမွ အိပ္မရေတာ့။ ေနာက္ဆံုး အိပ္ရာမွထကာ အ၀တ္အစားလဲျပီး ေဆးရံုသို႔ ထြက္လာ သည္။အရုဏ္ မတက္ခင္ ေဆးရံုသို႔ ေရာက္လာသည္။ သူသည္ ေဆးပညာ စာအုပ္မ်ားကို ေမႊေႏွာက္ျပီး မားဗတ္ဗိုင္းရတ္ အေၾကာင္း ရွာေဖြ ေတာ့သည္။

     မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ အေၾကာင္း အက်ဥ္းမွ်ေရးထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ မားဗတ္ ဆိုသည္မွာ ဂ်ာမန္ ႏိုင္ငံ မွ ျမဳိ႕တစ္ျမိဳ႕ အမည္ ျဖစ္ျပီးဗိုင္းရတ္၏ မူရင္းဇာတိမွာ အာဖရိက ျဖစ္သည္။ ဗိုင္းရတ္မ်ား အား အမည္ေပး ရာတြင္ ပထမဆံုးေရာဂါ ျဖစ္ပြားမွု ေတြ႔ရွိရာျမိဳ႕ အမည္ကို ေပးေလ့ရွိသည္။ မားဗတ္ မွာ ဂ်ာမန္ အလည္ပိုင္းရွိ ျမိဳ႕ေဟာင္းတစ္ျမိဳ႕ ျဖစ္ျပီး သစ္ေတာမ်ား ျမက္ခင္းျပင္မ်ား ၀န္းရံ ေနသည့္ျမိဳ႕ျဖစ္သည္။ ျမိဳ႕၏ ေတာင္ၾကား လြင္ျပင္တြင္ စက္ရံုမ်ား တည္ရိွသည္။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ဤျမိဳ႕ေလး၌မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ ဟု အမည္တြင္ခဲ့သည့္ ဗိုင္းရတ္တစ္မ်ိဳး ကူးစက္ျပန္႔ပြားခဲ့သည္။ စတင္ရာေနရာမွာ (ေရာဂါ) ကာကြယ္ေဆး ထုတ္လုပ္သည့္ ေဆး၀ါးလုပ္ငန္းစက္ရံု တစ္ရံု ျဖစ္သည္။ ထိုစက္ရံုမွာ အာဖရိကန္ ေမ်ာက္စိမ္းမ်ား၏ ေက်ာက္ကပ္ဆဲလ္ ကို အသံုးျပဳကာ ကာကြယ္ေဆးမ်ား ထုတ္လုပ္သည္။စက္ရံု အတြက္ လိုအပ္ေသာ ေမ်ာက္မ်ားကို ယူဂန္ဒါႏိုင္ငံမွ တင္သြင္းသည္။ ေလေၾကာင္းမွ တင္သြင္းခဲ့သည့္ေမ်ာက္ေကာင္ေရ ၅၀၀-၆၀၀ ခန္႔တြင္ ဤဗိုင္းရတ္ေရာဂါပ်ိဳး လာေသာ ေမ်ာက္ အနည္းဆံုး ၂ ေကာင္၃ ေကာင္ ပါလာခဲ့သည္။ ထိုေမ်ာက္မ်ားမွာ အလြန္မက်န္းမမာသည့္ အဆင့္မ်ိဳး မေရာက္ေသး၍ မ်က္ျမင္မွ်ျဖင့္ မခြဲျခားႏိုင္ေပ။ သို႔ေသာ္ မၾကာမီပင္ အျခားေမ်ာက္မ်ားကို ကူးစက္ေတာ့သည္။ ေမ်ာက္အခ်ိဳ႕မွာ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ ကြဲေၾကပြင့္ထြက္ျခင္း ျဖစ္ျပီး ဒြါရေပါက္မ်ားမွ ေသြးမ်ားယိုစီးကာေသဆံုးကုန္သည္။ ထို႔ေနာက္ မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္သည္ လူသားမ်ားအား ကူးစက္ကာ မားဗတ္ျမိဳ႕ေလး၏လူထုထဲမွ ထြက္ေပၚလာေတာ့သည္။ ဤသည္မွာ ဗိုင္းရတ္တို႔၏ မ်ိဳးပြားခ်ဲ႕ထြင္ပံု နမူနာပင္ျဖစ္သည္။

     မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ ပထမဆံုး ကူးစက္ခံရသည့္လူသားမွာထို ေဆး၀ါးကာကြယ္ေရးစက္ရံု မွ ၀န္ထမ္း တစ္ဦး ျဖစ္သည့္ ကာလပ္ ဆိုသူျဖစ္သည္။ သူ၏ တာ၀န္မွာေမ်ာက္မ်ားကို အစာေကြ်းျခင္းႏွင့္ ေမ်ာက္ ေလွာင္အိမ္မ်ားကို ေဆးေၾကာ ရျခင္းျဖစ္သည္။သူ႔သည္ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၈ရက္ ေန႔တြင္ မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ ကူးစက္ခံရသည့္ လကၡဏာမ်ား ေပၚထြက္ လာျပီးေနာက္ ၂ ပတ္အၾကာတြင္ ေသဆံုးခဲ့သည္။

     မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ အေၾကာင္း အနည္းအက်ဥ္းသာသိရိွၾကျပီး စာအုပ္စာတမ္းအေနျဖင့္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္တြင္ မားဗတ္တကၠသိုလ္၌ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္အေၾကာင္း စာတမ္းဖတ္ပြဲတြင္ ဖတ္ၾကား ခဲ့ေသာ စာတမ္း မ်ားကို စုစည္း ထုတ္ေ၀ထားသည့္စာအုပ္တစ္အုပ္သာ ရိွသည္။ ထိုစာအုပ္တြင္ ဤသို႔ ေဖၚျပထားသည္။

     " ေမ်ာက္မ်ားကို ကိုင္တြယ္သူဟိန္းနရစ္ သည္ အားလပ္ရက္ ခရီးထြက္ရာမွ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ျပန္လည္ အလုပ္၀င္ခဲ့ျပီးသူ၏တာ၀န္ ျဖစ္ေသာ ေမ်ာက္မ်ားကို သတ္ေပးျခင္းကို ၾသဂုတ္လ ၁၄ ရက္ မွ ၂၃ ရက္ေန႔ အထိ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ၾသဂုတ္လ ၂၁ ရက္တြင္ မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ ကူးစက္ခံရသည့္ လကၡဏာမ်ား သူ႔တြင္ ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။”

     “၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ဓာတ္ခြဲခန္း လက္ေထာက္ ရီနာတီ သည္ ကူးစက္ေစ ႏိုင္ေသာ ဗိုင္းရတ္ ပိုးမ်ားပါသည့္စမ္းသပ္ဖန္ျပြန္ကို  ပိုးသတ္ရန္ျပင္ဆင္စဥ္ မေတာ္တဆကြဲသြားသည္။ စက္တင္ဘာ ၄ ရက္ေန႔တြင္ သူ႔တြင္ ကူးစက္ေရာဂါ လကၡဏာမ်ားေတြ႔ရသည္။”

Marburg Virus (Photo from wiki)

     ဤသို႔ျဖင့္ လူနာမ်ားသည္ ကူးစက္ခံရျပီး၇ ရက္ေျမာက္ေန႔တြင္ ေခါင္းကိုက္ျခင္းျဖင့္ စတင္ကာ အျပင္းအထန္ဖ်ားျခင္း ေသြးခဲျခင္းေသြးယိုစီးျခင္း စသည္ျဖင့္ ေသလုေျမာပါး ေ၀ဒနာမ်ား ခံစားၾကရ ေတာ့သည္။ မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ပ်ံ႕ႏွံ႔ ျဖစ္ပြားစဥ္အတြင္း ထိုျမိဳ႕မွ ဆရာ၀န္မ်ားက ကမၻာပ်က္သုဥ္းမည္ ့အခ်ိန္ ေရာက္လာျပီဟုပင္ထင္မိၾကသည္။ စုစုေပါင္း လူ ၃၁ ဦး မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ ကူးစက္ခံရကာ ၇ ဦး ေသြးအိုင္ထဲတြင္အသက္ဆံုးခဲ့ရသည္။ မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ ကူးစက္မႈ ေၾကာင့္ ေသဆံုးမွုႏွုန္းမွာ ၄ ပံု ၁ ပံုရိွသည္။ ေခတ္မွီ အသက္ကယ္ ေဆး၀ါးႏွင့္ စက္ပစၥည္းမ်ား သံုးစြဲႏိုင္ေသာ အေကာင္းဆံုးေဆးရံုၾကီးမ်ားတြင္ပင္ မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ ကူးစက္ခံရသူ လူနာမ်ား၏ ၂၅ ရာခိုင္ႏွုန္းမွာ ေသဆံုးၾကသည္။ေသဆံုးမႈႏွုန္း အလြန္ျမင့္သည္ဟု သတ္မွတ္ထားေသာ ငန္း၀ါအဖ်ားေရာဂါ (yellow fever) ျဖစ္ေစသည့္ ဗိုင္းရတ္ ၏ ေသဆံုးမႈႏွုန္းမွာ ၂၀ ပံု ၁ ပံုသာရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္သည္အလြန္အမင္း ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းေသာ ဗိုင္းရတ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

     မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္မွာ ဖီလိုဗိုင္းရတ္(Filoviruses) မ်ိဳးႏြယ္ဝင္ အျဖစ္ ပထမဆံုး ေတြ႕ရွိသည့္ ဗိုင္းရတ္ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ဖီလိုဗိုင္းရတ္ ဟူသည္ လက္တင္ ဘာသာအရ ခ်ည္မွ်င္ ဗိုင္းရတ္ ဟု အဓိပၸါယ္ ရသည္။ ဖီလို မ်ိဳးႏြယ္ ဗိုင္းရတ္မ်ားမွာ တစ္မိသားစုတည္း မွ ညီအမမ်ား ကဲ့သို႔ ပံုသဏၭာန္ အားျဖင့္ တူညီၾကသည္။အျခားေသာ ဗိုင္းရတ္မ်ိဳးႏြယ္ အမ်ားစုမွာ လံုးဝိုင္းၿပီး ငရုတ္ေကာင္းေစ့ ႏွင့္ တူသည္။ဖီလိုဗိုင္းရတ္ႏြယ္ဝင္ ဗိုင္းရတ္မ်ားမွာမူ ေျမြ၊ သန္ေကာင္၊ ဆံပင္ခ်ည္ ကဲ့သို႔ ရွည္ေမ်ာေမ်ာျဖစ္သည္။ ရႈပ္ေထြးေနသည့္ ႀကိဳးမွ်င္မ်ားႏွင့္လည္းတူသည္။ သူတို႔သည္ သားေကာင္(လူနာ)အားအၿပီးသတ္ ေျခမႈန္းၿပီးေနာက္ လူနာ၏ ခႏၶာကိုယ္မွ ယိုစီးထြက္လာေသာ အရည္မ်ား( ေသြး၊ ဝမ္း) စသည္ တို႔တြင္ စီးေမ်ာပါ လာတတ္သည္။ ဥပမာျပဳရလွ်င္ ၾကာဆံဟင္းရည္ ၾကမ္းျပင္ေပၚေမွာက္က်သကဲ့သို႔ ျဖစ္သည္။ မားဗတ္ဗိုင္းရတ္သည္ တစ္ခါတစ္ရံ ႀကိဳးကြင္းကဲ့သို႔ အဝန္အဝိုင္း သဏၭာန္ေတြ႔ရတတ္သည္။ မားဗတ္ဗိုင္းရတ္မွာ အဝိုင္း သဏၭာန္ ရိွသည့္ တစ္မ်ိဳးတည္းေသာ ဗိုင္းရတ္ျဖစ္သည္။

Ebola Virus (Photo from www.gizmag.com)

     မားဗတ္ဗိုင္းရတ္သည္ ဗဟိုအာရံုေၾကာစနစ္ကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးကာ ဦးေႏွာက္ကို ေၾကာက္စရာ ေကာင္းေအာင္ပင္ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစသည္။ဤသည္မွာ ေခြးရူးျပန္ ေရာဂါျဖစ္ေစသည့္ ဗိုင္းရတ္၏ တိုက္ခိုက္ပံု မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ဤဗိုင္းရတ္ႏွစ္မ်ိဳးမွာ ပံုသဏၭာန္ အားျဖင့္လည္း ဆင္တူသည္။  ေခြးရူးျပန္ ဗိုင္းရတ္မွာ က်ည္ဆန္ ပံုသဏၭာန္ ရိွၿပီး ဆြဲဆန္႔လိုက္လွ်င္ ႀကိဳးတစ္ေခ်ာင္းႏွင့္တူကာ ေခြထားလွ်င္ ႀကိဳးကြင္း ကဲ့သို႔ျဖစ္သြားသည္။ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ေတြ႔ရိွစက မားဗတ္ဗိုင္းရတ္ ကို ေခြးရူးျပန္ ဗိုင္းရတ္ႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိမည္ဟု ယူဆခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ မားဗတ္ဗိုင္းရတ္သည္ သီးျခားမ်ိဳးႏြယ္ ျဖစ္ေၾကာင္းခိုင္ခိုင္မာမာ ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။

     ခ်ားမိုနက္ ေသဆံုးၿပီး ေနာက္ပိုင္းေတြ႔ရွိခ်က္အရ ဖီလိုဗိုင္းရတ္ မ်ိဳးႏြယ္တြင္ မားဗတ္ဗိုင္းရတ္အျပင္ အီဘိုလာ(Ebola) ဟုအမည္ေပးထားသည့္ဗိုင္းရတ္ ႏွစ္မ်ိဳးပါဝင္ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို အီဘိုလာဗိုင္းရတ္ ႏွစ္မ်ိဳးမွာ အီဘိုလာဇိုင္ယာ ( Ebola Zaire) ႏွင့္ အီဘိုလာ ဆူဒန္ (Ebola Sudan) တို႔ုျဖစ္သည္။ ဤ ဖီလိုဗိုင္းရတ္ညီအစ္မ သံုးေဖာ္တြင္ မားဗတ္ဗိုင္းရတ္မွာ အသိမ္ေမြ႕ဆံုးျဖစ္သည္။ အၾကမ္တမ္းဆံုး ကား အီဘိုလာဇိုင္ယာ ျဖစ္သည္။ သတ္ျဖတ္ႏႈန္းမွာ ကူးစက္ခံရသူ လူသား ဆယ္ေယာက္တြင္ ကိုးေယာက္ ျဖစ္သည္။တစ္နည္းဆိုေသာ္ အီဘိုလာ ဇိုင္ယာ ကူးစက္ခံရသူ ၉၀% မွာ ေသဆံုးၾကရသည္။ အီဘိုလာ ဇိုင္ယာသည္လူသားမ်ိဳးႏြယ္ တစ္ခုလံုး ကို မ်ိဳးတုံးေအာင္ သုတ္သင္ႏိုင္သည့္ ေၾကာက္စရာ အေကာင္းဆံုးဗိုင္းရတ္ ျဖစ္သည္။

     ဂ်ာမနီတြင္ မားဗတ္ဗိုင္းရတ္ ကူးစက္ခံရၿပီးေသမင္းခံတြင္းဝမွ လြတ္ေျမာက္လာသူ အားလံုးမွာ ဆံပင္မ်ား ကၽြတ္ထြက္ၿပီး ေခါင္းေျပာင္သြားသည္။ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္သကဲ့သို႔ ဆံပင္အျမစ္ေသၿပီး အဖုတ္လိုက္ ကၽြတ္ထြက္ကုန္သည္။ မားဗတ္ဗိုင္းရတ္သည္လူနာ၏ ခႏၶာကိုယ္မွ တစ္ရႈးမ်ားကို ဖ်က္ဆီးပစ္သည္။ ကိုယ္တြင္း ကလီစာမ်ား ဆက္သြယ္တစ္ရႈးမ်ားအူမ်ားႏွင့္ အေရျပားတို႔ကို ရက္ရက္စက္စက္ တိုက္ခိုက္ ဖ်က္ဆီးပစ္သည္။ ခႏၶာကိုယ္တြင္းေသြးယိုမႈျဖစ္ေစကာ ဒြါရေပါက္မ်ားမွ ေသြးမ်ားယိုစီးထြက္လာသည္။  မားဗတ္ဗိုင္းရတ္ေၾကာင့္ ေသဆံုးခါနီး ေယာက္်ား လူနာတစ္ဦး၏ဓာတ္ပံုကို စာေရးသူ ေတြ႔ဖူးသည္။ မေသဆံုးခင္ နာရီအနည္းငယ္က ရိုက္ထားသည့္ ဓာတ္ပံုျဖစ္သည္။သူသည္ အိပ္ရာထဲ လွဲေနၿပီး အက်ႌဝတ္မထားပါ။ မ်က္ႏွာမွာ ခံစားခ်က္ ကင္းမဲ့ ေနသည္။ မ်က္ႏွာ၊ရင္ဘတ္၊ လက္ေမာင္းတို႔တြင္ အညိုအမည္းကြက္မ်ား ထြက္ေနသည္။ သူ၏ ႏို႔သီးေခါင္းႏွစ္ဖက္တြင္ ေသြးစက္မ်ား သီးေနသည္ကိုေတြ႔ရသည္။

     အသက္မေသသည့္ လူနာမ်ားမွာလည္း နာလန္ထကာလတြင္မ်က္ႏွာ လက္ ေျခ ႏွင့္ အဂါၤဇာတ္ တို႔မွ အေရခြံမ်ား ကြာထြက္ကုန္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ အမ်ိဳးသားလူနာမ်ားမွာကပ္ပယ္အိတ္ကို ကူးစက္ခံရသည္။ ကပ္ပယ္အိတ္ နီရဲေရာင္ရမ္းကာ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ပုပ္သည္အထိခံစားရသည္။ အဆိုးရြားဆံုး ေတြ႔ရသည့္ ကပ္ပယ္အိတ္တြင္ ကူးစက္ခံရမႈမွာ ေရခဲတိုက္ဝန္ထမ္းတစ္ဦးတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ သူသည္ မားဗတ္ ဗိုင္းရတ္ျဖင့္ ေသဆံုးသည့္ အေလာင္းမ်ားကိုကိုင္တြယ္ရင္း မားဗတ္ဗိုင္းရတ္ ကူးစက္ခံရျခင္း ျဖစ္သည္။   မားဗတ္ဗိုင္းရတ္သည္အခ်ိဳ႕လူနာမ်ား၏ မ်က္လံုးအတြင္းရွိ အရည္တြင္ လႏွင့္ခ်ီၿပီး ခိုေအာင္း ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။မားဗတ္ဗိုင္းရတ္သည္ မ်က္လံုးႏွင့္ ကပ္ပယ္အိတ္ကို ဘာ့ေၾကာင့္ ပိုမို ႏွစ္သက္မွန္း မသိေပ။အမ်ိဳးသားတစ္ဦးမွာ မားဗတ္ဗိုင္းရတ္ ကူးစက္ေနသည့္ သူ၏ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံရာမွကူးစက္ခံခဲ့ရသည္။  

     မားဗတ္ဗိုင္းရတ္သည္ ဦးေႏွာက္ကိုထူးထူးျခားျခား ထိခိုက္ေစေၾကာင္း ဆရာဝန္မ်ား သတိျပဳမိ ၾကသည္။ လူနာမ်ားသည္ စိတ္မၾကည္မလင္မႈန္ကုပ္ကုပ္ျဖစ္ကာ အနည္းငယ္ရန္လို လာတတ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ လူနာတစ္ဦးမွာ ဦးေႏွာက္ပ်က္စီးကာစိတ္ေဖာက္ျပန္သြားသည္။ ဟန္႔-အို-ဗီြ ဆိုသူ အျခားလူနာတစ္ဦးမွာမူ စိတ္ေဖာက္ျပန္သည့္ လကၡဏာလံုးဝမေတြ႔ရပါ။ အဖ်ားက်သြားၿပီး ပံုမွန္ အေနအထား ေရာက္လာၿပီဟု ထင္ရသည္။ သို႔ေသာ္ ေကာက္ခါငင္ခါေသြးေပါင္ခ်ိန္ထိုးက်သြား ကာ ေနာက္ဆံုးအေျခအေနသို႔ ေရာက္သြားၿပီး ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။သူ၏အေလာင္းကို ခြဲစိတ္စစ္ေဆးခဲ့ ၾကသည္။ သူ၏ဦးေခါင္းခြံကို ဖြင့္လိုက္သည့္အခါ ဦးေႏွာက္အလယ္တြင္ အလြန္ဆိုးရြားေသာ ေသြးယိုမႈကို ေတြ႔လိုက္ရသည္။ ပြင့္ထြက္ျခင္းသည္ သူ၏ဦးေႏွာက္အတြင္း၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္း ပင္တည္း။

     အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးအာဏာပိုင္မ်ားသည္ဂ်ာမနီသို႔ တင္သြင္းခဲ့သည့္ ေမ်ာက္မ်ား၏ မူရင္းေဒသကို သိရွိရန္စံုစမ္းခဲ့ၾကသည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္မားဗတ္ဗိုင္းရတ္ ရွင္သန္ေပါက္ဖြားရာ သဘာဝဝန္းက်င္ကို တိတိက်က် ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။မားဗတ္ဗိုင္းရတ္သည္ ေမ်ာက္မ်ားတြင္ စတင္ေပါက္ဖြားျခင္းေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ဗိုင္းရတ္ ေပါက္ဖြားမ်ိဳးပြားရန္ အငွားခႏၶာအိမ္အျဖစ္ ေအာင္ျမင္စြာ မေျပာင္းလဲႏိုင္ခင္မွာပင္ ေမ်ာက္တို႔မွာ တိုေတာင္းေသာကာလအတြင္း ေသဆံုးကုန္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။  ထို႔ေၾကာင့္ မားဗတ္ဗိုင္းရတ္ ေပါက္ပြားရာ မူလခႏၶာအိမ္သည္အျခားေသာ သတၱဝါမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။  အင္းဆက္လား၊ ၾကြက္ လား၊ ပင့္ကူ လား၊ တြားသြားသတၱဝါ တစ္မ်ိဳးလား။ ေမ်ာက္တို႔အား မည္သည့္ေနရာေဒသမွထိုဗိုင္းရတ္ ကူးစက္ခဲ့ပါသနည္း။ ထိုေနရာကား မားဗတ္ဗိုင္းရတ္ ပုန္းခိုရာေနရာ ျဖစ္ေပမည္။

     ဂ်ာမနီတြင္ မာဗတ္ဗိုင္းရတ္ ေတြ႔ရွိၿပီးေနာက္ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ႀကီး က ဦးေဆာင္ေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ သည္ ယူဂန္ဒါႏိုင္ငံသို႔သြားေရာက္ၿပီး မားဗတ္ဗိုင္းရတ္ ကူးစက္ခဲ့ေသာ ေမ်ာက္မ်ား၏ မူလေနရာကို ေဖၚထုတ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ထိုအဖြဲ႔သည္ ယူဂန္ဒါ အလယ္ပိုင္းေဒသ တစ္ခုလံုးတြင္ တဝဲလည္လည္ျဖစ္ကာ မားဗတ္ဗိုင္းရတ္၏ ရင္းျမစ္ကို မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ေပ။

    ဤကိစၥသည္ ႏွစ္အတန္ၾကာေအာင္ ပေဟဠိဆန္ေသာပုစၦာ တစ္ပုဒ္ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္ မားဗတ္ဗိုင္းရတ္ ကူးစက္ခံရသည့္ ေမ်ာက္တို႔အေၾကာင္း သိရွိသည့္မ်က္ျမင္သက္ေသတစ္ဦး ေပၚထြက္ လာခဲ့သည္။ ထိုသူမွာ အမည္ မေဖာ္လိုသူ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး တိရစၧာန္ေဆးကုဆရာဝန္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ 

(ရဲညြန္႔ေဇာ္)